%20-30 arasındaki değer kaybı yeter mi?
ABD’nin Chevron’u yasaklamasının ardından (Trump yönetimi, Chevron için yeni bir yetkilendirme yayınlamış, bu durum şirketin Venezuela’daki varlıklarını korumasına ancak petrol ihraç etmesine veya faaliyetlerini genişletmesine izin vermeyecek) yatırımcıların arz risklerini değerlendirmesiyle petrol fiyatları bu sabah hafifçe yükseldi.
Chevron’un ABD’deki Venezuela varil petrolünün kaybı, rafinerilerin açık vermesine ve dolayısıyla Orta Doğu ham petrolüne daha fazla bağımlı hale gelmesine neden olacak.
Diğer taraftan Venezuela’dan yeni varlık izni kapsamında ham petrol ihracatı durdurulmasına karşın OPEC+’dan daha fazla üretim beklentisi kazanımları sınırlamaya devam etti.
Brent ham petrol vadeli işlemleri % 0,4 artışla varil başına 64,34 dolara yükselirken, ABD Batı Teksas petrolü % 0,3 artışla varil başına 61,13 dolardan işlem görmekte.
Altın fiyatlarının 3300 doların altına düşmesi bazı alıcıları cezbetti. Ancak ABD-AB arasındaki ticaret gerginliğinin azalmasıyla kazançlar sınırlandı. Spot altın, önceki günkü %1’lik düşüşün ardından hafif bir toparlanma kaydederek, ons başına %0,3 artışla 3.308 dolardan işlem görmekte. ABD altın vadeli işlemleri %0,2 artışla 3.308 dolara çıktı. 3.250-3.280 dolar bölgesindeki destek tutunmaya devam ederse, risk iştahının azalması durumunda altının 3.400 dolara doğru bir kez daha yükselişe geçmesi muhtemel.
Piyasalar şimdi, Fed’in olası faiz indirim eğilimini değerlendirmek için Cuma günü açıklanacak olan ABD Nisan ayı PCE verilerini bekliyor. Bu arada, ABD’de tüketici güveni, ABD-Çin ticaret savaşında geçici bir ateşkesin sağlanmasıyla beş aylık düşüşün ardından Mayıs ayında toparlandı . Fed, yetkililerin Trump’ın tarifelerinin ekonomik ve fiyatlara olan etkisi konusunda daha fazla netlik kazanması için duraklamasıyla , Aralık ayından bu yana politika faizini %4,25-%4,50 aralığında sabit tuttu.
ABD ticaret açığını önemli ölçüde azaltacaksa veya fısıldayarak ortadan kaldıracaksa, doların muhtemelen çok zayıflaması gerekecektir. Ancak ne kadar olacağı belirsiz, çünkü tarih büyük dolar düşüşlerinin nadir olduğunu ve ticaret için öngörülemeyen sonuçlar doğurduğunu göstermektedir. şimdi sevgili Jamie McGeever’ dan da yararlanarak ABD’nin dış ticaret dengesi ve doların ne kadar değer kaybetmesi gerektiğini tartışalım.
Ekonomik Danışmanlar Konseyi başkanı Stephen Miran, Kasım ayında “Küresel Ticaret Sistemini Yeniden Yapılandırmaya Yönelik Bir Kullanıcı Kılavuzu” başlıklı bir makale yayınladı ve doların ticaret perspektifinden “sürekli olarak aşırı değerli” olduğunu savundu. “Kapsamlı tarifeler ve güçlü dolar politikasından uzaklaşma” küresel ticareti ve finansal sistemleri temelden yeniden şekillendirebilir. Trump yönetiminin hedefi zayıf bir döviz kuru ise doğru yolda demektir; ABD doları, Washington’ın mali gidişatı ve politika güvenilirliği ile “ABD istisnacılığının” sonu ve Hazine tahvillerinin “güvenli liman” statüsüne ilişkin artan endişelerin etkisiyle bu yıl yaklaşık %10 değer kaybetti. Ancak Trump’ın ilk döneminde dolarda yaşanan %15’lik düşüşün, pandemiye kadar GSYİH’nın %2,5 ila %3,0’ı arasında kalan ticaret açığına hiçbir etkisi olmadığını hatırlamak iyi olur. Bu nedenle ABD açığında bir azalma sağlamak çok daha büyük bir hamle gerektirecektir.
1987’de, ticaret açığı o zamanki rekor olan GSYİH’nın %3,1’iydi. Ancak 1990’ların başında neredeyse ortadan kalkmıştı, büyük ölçüde doların 1985-87 arasında %50 değer kaybetmesi ve şimdiye kadarki en büyük değer kaybı nedeniyle.
Bu üç yıllık düşüş, 1980’lerin ilk yarısındaki ani yükselişinin ardından doların zayıflatılması için dünya ekonomik güçlerinin koordineli bir tepkisi olan Eylül 1985’teki Plaza Anlaşması’yla hız kazandı.
Ancak bu, büyük değer kayıplarının her zaman dış ticaret açığındaki azalmalarla aynı zamana denk geldiği anlamına gelmiyor.
Doların ikinci en büyük düşüşü, Lehman Brothers’ın çöküşünden hemen önce, 2002 ile 2008 ortası arasındaki %40’lık düşüştü. Ancak ABD ticaret açığı aslında bu dönemin çoğunda genişledi ve 2005’te GSYİH’nın rekor %6’sına ulaştı. 2009’a kadar üç yüzde puandan fazla küçülmüş olsa da, bunun nedeni döviz kurundan çok Büyük Durgunluk sırasında ithalatın düşmesiydi.
Bu iki derin, uzun süreli dolar değer kaybı dönemi öne çıkıyor çünkü son 50 yılda dolar endeksi yalnızca 1977-78 ve 1990’ların başlarında %20’yi aşan iki düşüş ve %15-20’lik birkaç düşüş daha yaşadı. Bunların hiçbiri ABD ticaret dengesi üzerinde fark edilebilir bir etki yaratmadı.
ABD yönetimi, doların bugün birkaç geniş ölçüt ile tarihsel olarak güçlü olduğu konusunda haklı. Peki geçen yıl 918 milyar dolar veya GSYİH’nin %3,1’ine denk gelen devasa dış ticaret açığını kapatmak için doların ne kadar düşmesi gerekiyor? Burada da ya “ önümüzdeki iki yıl içinde % 20-25’lik bir değer kaybının açığı “ortadan kaldıracağını” tahmin ediliyor “ ya da “ % 20-30’luk bir değer kaybının açığı “sonunda” GSYİH’nın yaklaşık %3’ü kadar daraltmaya yetebileceğini düşünülüyor. Yani ABD’nin ticaret açığını kapatabilmesi için dolardaki %20-30 arasındaki değer kaybı yeterli olabilecek. Tarih, ciddi bir ekonomik yavaşlama olmadan bunun zorlayıcı olabileceğini gösteriyor. Ancak bu, ABD yönetimin kabul etmeye hazır göründüğü bir risk.