Dünya değişti. Biz bir imparator istemiyoruz
Başkan Trump, dünyanın en büyük ekonomisiyle anlaşmalar yapmaları için çoğu ülkeye uyguladığı Nisan ayı gümrük vergilerinin % 10’u hariç hepsini erteledikten sonra, 1 Ağustos’tan itibaren ABD’nin uygulayacağı keskin tarifeler konusunda ticaret ortaklarını bilgilendirmeye başladı. Bu, Trump’ın bu yılın başlarında başlattığı ticaret savaşında yeni bir aşamayı işaret ediyor. ABD’li ithalatçılara, Japonya ve Güney Kore gibi önemli müttefiklerden gelen tüm mallara %25 oranında vergi uygulanması Wall Street’i sarstı. S&P 500 Endeksi sert bir düşüş yaşansa da Asya piyasaları son gelişmeleri sakin karşıladı. Trump, Truth Social platformunda yayımlanan Japonya ve Güney Kore’ye yazdığı mektupta, “Herhangi bir nedenle gümrük vergilerinizi artırmaya karar verirseniz, artırmayı seçtiğiniz rakam ne olursa olsun, bizim tahsil ettiğimiz %25’lik orana eklenecektir ” ifadelerini kullandı.
Arttırılan tarifeler 1 Ağustos’ta yürürlüğe girecek ve özellikle otomobil, çelik ve alüminyum gibi daha önce duyurulan sektör tarifeleriyle birleştirilmeyecek.
Trump, ABD’nin Tunus, Malezya ve Kazakistan’dan gelen mallara % 25, Güney Afrika, Bosna-Hersek’ten gelen mallara %30, Endonezya’ya % 32, Sırbistan ve Bangladeş’ten gelen mallara % 35, Kamboçya ve Tayland’a % 36, Laos ve Myanmar’dan gelen mallara ise % 40 oranında gümrük vergisi uygulayacağını söyledi.
Şu ana kadar Sırbistan, Tayland ve Tunus gibi küçük ABD ihracatçılarının da aralarında bulunduğu 14 ülke mektup göndererek, ek müzakere fırsatlarına işaret ederken, aynı zamanda herhangi bir misilleme adımının aynı şekilde karşılık bulacağı uyarısında bulundu. Şimdiye kadar sadece iki anlaşmaya varıldı, Britanya ve Vietnam ile Washington ve Pekin ise Haziran ayında tarife oranlarını kapsayan bir çerçeve üzerinde anlaştılar.
Çin, Salı günü Trump yönetimini, gelecek ay mallarına gümrük vergilerini geri getirerek ticaret gerginliğini yeniden alevlendirmemesi konusunda uyardı ve Çin’i tedarik zincirlerinden çıkarmak için ABD ile anlaşma yapan ülkelere misilleme yapmakla tehdit etti. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün verilerine göre, ABD’nin Çin ihracatına uyguladığı ortalama gümrük vergisi şu anda %51,1 seviyesindeyken, Çin’in ABD mallarına uyguladığı ortalama gümrük vergisi %32,6 seviyesinde bulunuyor ve her iki taraf da tüm ticareti karşılıklı olarak karşılıyor.
BRICS zirvesinde gelişmekte olan ülkeler, Başkan Trump’ın “Amerikan karşıtı” oldukları yönündeki suçlamasını reddetti. Brezilya Devlet Başkanı, ABD liderinin bloğa ek gümrük vergileri uygulama tehdidinde bulunmasının ardından, dünyanın bir imparatora ihtiyacı olmadığını söyledi. Trump yönetimi BRICS ülkelerine tehdit ettiği gibi hemen %10’luk ek gümrük vergisi getirmeyi düşünmüyor ancak bazı ülkeler yönetiminin “Amerikan karşıtı” olarak gördüğü politikalar izlemesi halinde uygulamaya koyacak. Rio de Janeiro’daki BRICS zirvesinin sonunda Lula, gazetecilerin Trump’ın gümrük vergisi tehdidiyle ilgili sorusuna meydan okudu: “Dünya değişti. Biz bir imparator istemiyoruz.” dedi. Lula BRICS’den rahatsız olunmasının nedeni de biz “ dünyayı ekonomik açıdan organize etmenin başka bir yolunu bulmak isteyen bir grup ülkeyiz” olarak açıkladı.
Şubat ayında Trump, BRICS’in küresel ticarette ABD dolarının rolünü zayıflatmaya çalışması halinde “% 100 tarifelerle” karşı karşıya kalacağı konusunda uyardı. Brezilya’nın BRICS başkanlığı, geçen yıl bazı üyelerin önerdiği grup için ortak bir para birimi geliştirme çabalarından zaten geri adım atmıştı. Ancak Lula dün günü küresel ticaretin ABD dolarına alternatiflere ihtiyaç duyduğu görüşünü yineledi. Lula, Rio de Janeiro’daki BRICS zirvesinin sonunda gazetecilere yaptığı açıklamada, “Dünyanın ticari ilişkilerimizin dolara bağlı olmaması için bir yol bulması gerekiyor” dedi.
Petrol fiyatları, yatırımcıların ABD tarifelerindeki yeni gelişmeleri ve OPEC+’nın Ağustos ayında beklenenden yüksek üretim artışını değerlendirmesiyle yaklaşık %2 yükseldikten sonra bu sabah geriledi. Brent ham petrol vadeli işlemleri %0,3 düşüşle varil başına 69,36 dolardan, ABD Batı Teksas petrolü %0,4 düşüşle varil başına 67,66 dolardan işlem görmekte.
ABD Başkanı Trump’ın Japonya, Güney Kore ve diğer ülkelerden yapılan ithalata daha yüksek gümrük vergileri getireceğini açıklamasının ardından Spot altın, ons başına 3.334 dolarda sabit kaldı. Güçlü dolar ve yüksek Hazine tahvili faizleri ise potansiyel kazanımları sınırladı.