Sanki Tünel Uzun
ABD Hazine Bakanı Bessent’ın, önde gelen ticaret ortaklarından birkaçının ABD tarifelerinden kaçınmak için “çok iyi” tekliflerde bulunduğunu, Hindistan’ın anlaşmayı sonuçlandıracak ilk ülkelerden biri olmasının muhtemel olduğunu, Çin’in son dönemde bazı ABD mallarını misilleme tarifelerinden muaf tutma hamlesinin, ticaret gerginliğini azaltma isteğinin göstergesi olduğunu belirmesi ve ABD yönetiminin bugün yerli üretim otomobillerdeki yabancı parçalara uygulanan bazı vergileri hafifleterek otomotiv tarifelerinin etkisini azaltmak için harekete geçecek olması yurtdışı piyasaların nefes almasına yardımcı oluyor.
Trump tarifelerinin ABD varlıklarına olan güveni sarsması ve çok sayıda geri çekilme S&P 500’ün iyileşmesine yardımcı olsa da, Nisan ayı başındaki kayıplarının çoğunu telafi edemeyen dolar, büyük bir toparlanma yaşamadan sadece sabit kalmayı başardı. Eur/usd 1,1409’da ve Nisan ayında %5 artışla, euro dolar karşısında neredeyse 15 yılın en büyük aylık yükselişine hazırlanıyor, doların İsviçre frangı karşısındaki %7’lik düşüşü ise on yılın en büyüğü.
Birazda dünyanın merakla beklediği iki konuya bakalım son durum neymiş?
Rusya Devlet Başkanı Putin, dün, Sovyetler Birliği ve müttefiklerinin İkinci Dünya Savaşı’ndaki zaferinin 80. yıldönümünü anmak amacıyla Ukrayna ile savaşta Mayıs ayında üç günlük ateşkes ilan etti. Putin’in bu hareketi, Rusya’nın hâlâ barışla ilgilendiğini göstermeyi amaçlıyor gibi görünüyor ama Kiev ve AB , Putin’in diplomasi yolunu açmak için en az 30 gün sürecek acil ateşkes çağrısına neden yanaşmadığını sorguluyor.
Lavrov, dün Brezilya’nın O Globo gazetesine verdiği yazılı röportajda, Ukrayna’nın NATO üyeliğinin reddedilmesinin yanı sıra, bir çözümün “Ukrayna’nın silahsızlandırılması ve Nazilerden arındırılması” ve Rusya’nın 2022’den bu yana kısmen işgal ettiği ve kendisine ait olduğunu iddia ettiği Ukrayna’nın dört bölgesinin uluslararası alanda tanınmasını içermesi gerektiğini söylemiş bu şartlarda anlaşma olabilir mi ya da bu şartlarda müzakereler kısa sürede biter mi?
Çin Dışişleri Bakanlığı da, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yakın zamanda Trump’la görüşmediğini ve iki ülkenin yönetimlerinin bir gümrük vergisi anlaşması yapmaya çalışmadığını belirterek, ABD Başkanı’nın Time dergisine verdiği röportajda iddialarını yalanladı. Orta da bir kandıran var!
Altın, ticaret anlaşmaları etrafındaki cesaretlendirici söylemler arasında, en kötü ticaret gerginliklerinin geride kalmış olabileceği yönündeki iyimserlikle son zamanlarda risk ortamının belirgin şekilde iyileşmesi ile şimdilik ve göreceli güvenli liman cazibesini yitirirken, yatırımcılar Fed’in politika yolunu değerlendirmek için ABD ekonomik verilerini bekliyor. Spot altın %0,4 düşüşle 3.329 dolara ve ABD altın vadeli işlemleri %0,2 düşüşle 3.342 dolara geriledi.
Ham petrol fiyatları, dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin arasındaki devam eden ticaret savaşı nedeniyle yatırımcıların talep büyüme beklentilerini düşürmesiyle geriledi. Brent ham petrol vadeli işlemleri %0,4 düşerek varil başına 65,61 dolara ve ABD Batı Teksas Ara Ham Petrol vadeli işlemleri de %0,3 düşerek varil başına 61,87 dolara geriledi. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve müttefiklerinden oluşan OPEC+’ın bazı üyelerinin sızdırdığına göre, bazı üyeler Haziran ayında üst üste ikinci ay üretim artışlarının hızlandırılmasını önerecek. İhracatçı ülkelerin üretimi artırması halinde petrol fiyatlarında önemli bir düşüş olası görünüyor.
Biraz da ABD Hazinesinin durumuna bakalım. Hükümet, Pazartesi günü ikinci çeyrekte 514 milyar dolar borçlanmayı beklediğini, bunun Şubat tahmininden 391 milyar dolar daha fazla olduğunu söyledikten sonra Çarşamba günü ihraç planlarıyla ilgili ayrıntıları sunacak. İhale büyüklüklerinin çoğunun beşinci çeyrekte de aynı bırakması bekleniyor. Ancak yatırımcılar, ilerideki artışlara ilişkin ipuçlarına veya yakın vadede olası bir kesinti olasılığına odaklanacak. Hazine, Hazine Bakanı Bessent döneminde ilk kez Şubat ayında yaptığı geri ödemede, önümüzdeki birkaç çeyrekte borç ihraç planlarının çoğunu değiştirmeden koruyacağını açıklamıştı. Hazine aynı rehberliği tekrarlarsa, bu, en azından yakın vadede herhangi bir borç ihtiyacını karşılamak için daha kısa vadeli borçlanmaya daha fazla güvenmeye devam edebileceğine dair güvenin göstergesi olacaktır; bu da, Nisan ayı başında “gümrük vergisi öfkesinin” yükünü çeken daha uzun vadeli tahvillere yardımcı olacaktır. Bessent, eski Hazine Bakanı Janet Yellen’ı kısa vadeli borçlanmaya çok fazla güvendiği için eleştirmişti ancak şu ana kadar bu politikayı değiştirmeye yönelik herhangi bir plan belirtmedi. ABD Başkanı Trump’ın 2 Nisan’da beklenenden daha yüksek tarifeler açıklamasının ardından uzun vadeli Hazine tahvili faizleri yükseldi, ancak Trump’ın bir hafta sonra çoğu ülke için 90 gün boyunca faiz artışlarını durduracağını söylemesinin ardından istikrar kazandı. Son dönemdeki oynaklık, Hazine’yi “paranın karşılığını en iyi şekilde veren bir seçenek” olarak uzun vadeli kupon getiren ihalelerde bazı küçük kesintiler yapmayı düşünmeye sevk edebilir. Ayrıca, Hazine’nin piyasa işlev bozukluğu sonucu geri alımları artırabileceğine dair herhangi bir belirtiyi de takip edeceğiz.