Yeni Dünya Düzeni?
Ve hissecilerin (piyasanın) beklediği ama foncuların beklemediği düzenleme geldi. Hisse Senedi Yoğun Fonlar ve 2 yıl süre ile elde tutulan GSYF ve Gayrimenkul Yatırım fonları hariç olmak üzere; 01/02/2025 ten itibaren alınacak tüm fonlardan kazanç üzerinden alınan stopaj vergisi %10’dan %15’e yükseltildi. Karar 30/4/2025’e kadar geçerli. Foncular tasarrufu destekleme açısından artış beklemiyordu, piyasacılar ise yüksek kaynak ihtiyacından dolayı bu gelişmeyi bekliyordu.
Bu gelişme sonrası kim nasıl etkilenebilire bakarsak; Para piyasası ve kvb araçları fonlarında, bankacılık sektörü kredi musluklarını açana ve mevduat ihtiyacı duyana kadar bir sıkıntı/zayıflama oluşmasını beklememekteyiz. Altın ve yurtdışı fonlarda zayıflama görebiliriz. Yeni dönemle birlikte gözde olacak fonların ise; Hisse senedi yoğun fonlar, İstatiksel arbitraj fonları ve Mutlak getirili hisse senedi yoğun fonlar olmasını beklemekteyiz.
BES fonları açısından bakarsak da; Hisse senedi fonları hariç, 10 yıldan önce sistemden çıkışlarda uygulanan stopaj oranı ile yatırım fonlarının stopaj oranları eşitlendi. 10 yıldan uzun vadelerde BES yatırımı avantajlı hale geldi.
Bu arada Mevduat ve fonlara gelen stopaj artışı gizli faiz indirimi anlamına pek de gelmez. Tamam yatırımcının TL’de net faiz getirisi azalacak ama Bankaların fonlama maliyetti düşmüyor bu da kredi maliyetini düşürmüyor eğer bu olsaydı o zaman gizli faiz indirimi diyebilirdik. Buradaki paranın bir kısmının Dövize ya da Borsa’ya kayması sürpriz ötesi bir durum olur.
Yurtdışı teknoloji hisseleri açısından bir bilgilendirme yaparsak da; ABD hisse senedi fonlarına, 29 Ocak’ta sona eren haftada, Başkan Trump’ın açıklamalarının ardından faiz oranlarında indirim umutları ve geçen pazartesi günkü kayıpların ardından teknoloji hisselerinde yaşanan toparlanmanın etkisiyle dört hafta aradan sonra ilk kez net 5,58 milyar dolar giriş yapıldı. 2.12 milyar dolarlık ABD teknoloji sektörü fonu, 1.5 milyar dolarlık finans ve 717 milyon dolar değerinde sanayi sektörü fonlarını da satın aldılar.
ABD Başkanı Donald Trump, Cumartesi günü Meksika, Kanada ve Çin’den gelen mallara kapsamlı gümrük vergileri uygulanması emrini verdi ve Salı gününden itibaren Meksika ve Kanada’dan yapılan ithalatın çoğuna %25, Çin’den gelen mallara ise %10 oranında gümrük vergisi koydu. Beyaz Saray yetkilileri, Kanada’nın 800 doların altındaki gönderiler için “de minimis” ABD gümrük muafiyetine artık izin verilmeyeceğini söyledi. Bu kararların, ABD’ye fentanil akışını ve Kanada ile Meksika’dan gelen kaçak göçmenleri durdurması gerektiğini söyledi. Bu durum, küresel büyümeyi olumsuz etkileyebilecek ve enflasyonu yeniden alevlendirebilecek bir ticaret savaşını başlatıyor. ABD’nin en büyük iki ticaret ortağı olan Meksika ve Kanada, derhal misilleme niteliğinde gümrük vergileri uygulayacaklarını duyurdu. Çin ise Trump’ın Dünya Ticaret Örgütü’ndeki hamlesine itiraz edeceğini ve başka “karşı önlemler” alacağını söyledi.
Petrol rafinerileri ve Ortabatı eyaletlerinden gelen endişelere yanıt olarak Trump, Kanada’dan gelen enerji ürünlerine sadece %10 gümrük vergisi koydu, Meksika’dan gelen enerji ithalatına ise %25’lik tam gümrük vergisi uygulandı.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Kanada’nın bira, şarap, kereste ve ev aletleri dahil olmak üzere 155 milyar dolar değerindeki ABD malına Salı günü yürürlüğe girecek 30 milyar dolarlık, 21 gün sonra ise 125 milyar dolarlık olmak üzere %25 oranında gümrük vergisi uygulayacağını söyledi. Trudeau, ABD vatandaşlarını Trump’ın tarifelerinin market ve benzin maliyetlerini artıracağı, potansiyel olarak otomobil montaj fabrikalarını kapatacağı ve nikel, potasyum, uranyum, çelik ve alüminyum gibi malların tedarikini sınırlayacağı konusunda uyardı. Kendi vatandaşlarını ABD’ye seyahat etmekten vazgeçmeye ve ABD ürünlerini boykot etmeye çağırdı.
Beyaz Saray’ın bilgi notunda, gümrük vergilerinin “kriz hafifleyene kadar” yürürlükte kalacağı belirtilirken, üç ülkenin muafiyet kazanmak için ne yapması gerektiğine dair ayrıntı verilmedi.
ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre, 2023 yılında yaklaşık 100 milyar dolar değerindeki ham petrol ithalatı, ABD’nin Kanada’dan yaptığı tüm ithalatın yaklaşık dörtte birini oluşturacak.
Özellikle otomobil üreticileri bundan çok ağır etkilenecek. Kanada ve Meksika’da üretilen araçlara uygulanacak yüksek gümrük vergileri, parçaların son montaja kadar birkaç kez sınırları geçebildiği geniş bir bölgesel tedarik zincirini zorlayacak.
Ocak ayındaki canlılığın ardından piyasalar Şubat ayına ABD’nin gümrük vergileriyle giriyor. Makroekonomik cephede, büyük ekonomilerden gelecek olan PMI verilerini izlerken, İngiltere Merkez Bankası’nın Perşembe günü faiz oranlarını düşürmesini ve Euro bölgesinin Ocak ayında enflasyonu %2,5 olarak bildirmesi muhtemel görülmekte. Cuma günü yayınlanacak olan ABD istihdam raporu da, Fed ve piyasa beklentileri açısından belirleyici olacak.
Yurt içinde ise Aralık ayı İSO Türkiye İmalat Sanayi PMI ile Ocak ayı enflasyon verileri ile birlikte yılın ilk Enflasyon Raporu toplantısını takip edeceğiz.
