Pay alım teklifi, bir kişinin veya kuruluşun, borsada işlem gören bir şirketin halka açık paylarını satın almak amacıyla tüm pay sahiplerine yaptığı resmi çağrıdır. Bu teklif, gönüllü (isteğe bağlı) veya zorunlu (yasal yükümlülük) olarak yapılabilir.

• Zorunlu Pay Alım Teklifi: Bir kişinin veya grubun, şirket sermayesinin belirli bir oranını (genelde %50+1 veya belirli eşikler) doğrudan ya da dolaylı olarak edinmesi durumunda, diğer pay sahiplerine de teklif götürme zorunluluğu doğar. Bu SPK mevzuatıyla zorunlu kılınmıştır.
• Gönüllü Pay Alım Teklifi: Bir kişi veya kurum, yasal zorunluluk olmaksızın, stratejik veya finansal amaçlarla halka açık payları toplamak isteyebilir. Bu durumda da pay alım teklifi süreci başlatılır.

• Şirketin kontrolünün el değiştirdiği durumlarda (zorunlu)
• Stratejik yatırımcının pay oranını artırmak istemesi durumunda (gönüllü)
• Şirket birleşme/devralma süreçlerinde
• SPK’nın öngördüğü özel durumlarda

Pay alım teklif fiyatı, genellikle aşağıdaki kriterlere göre belirlenir:

• Son 6 aylık borsa fiyatlarının ağırlıklı ortalaması
• Değerleme raporu (özsermaye değeri, piyasa değeri gibi analizler)
• Zorunlu alımlarda SPK’nın belirlediği kriterler geçerlidir.
  Fiyat, çoğu zaman mevcut piyasa fiyatına göre primli (yüksek) olur.

Hayır, yatırımcılar paylarını satmak zorunda değildir. Pay alım teklifleri gönüllülük esasına dayanır. Ancak teklif fiyatı cazip bulunursa pay sahipleri tekliften faydalanabilir.

1. Teklif yapacak kişi/kuruluş, SPK’ya başvuru yapar.
2. SPK onayı sonrası KAP’ta (Kamuyu Aydınlatma Platformu) ilan edilir.
3. Teklif süresi belirlenir (genelde 10 iş günü).
4. Yatırımcılar aracı kurumları üzerinden teklif süresi içinde başvurularını yaparak paylarını satabilir.
5. Süre sonunda işlem tamamlanır, alım-satımlar gerçekleşir.

Eğer teklif sonrası halka açıklık oranı BIST kotasyon şartlarının altına düşerse, şirket paylarının Borsa İstanbul’da işlem görmesi sonlanabilir. Ancak bu durum teklif sürecinde yatırımcılara açıkça bildirilir.

Teklif süresi içerisinde başvuru yapan yatırımcıların hisseleri, teklif süresinin sonunda toplanır ve ödeme yapılır. T+2 takas süresi uygulanır. Yani satış işlemi, teklif süresi tamamlandıktan sonraki 2. iş günü portföyünüzden düşer ve ödeme hesabınıza geçer.

Hisselerinizi elinizde tutmaya devam edebilirsiniz. Ancak:

• Şirketin payları borsadan çıkarsa (zorunlu çıkış kararı alırsa), hisseleriniz halka arz niteliğini kaybedebilir.
• Azınlık pay sahibi olmanın getirdiği sınırlamalarla karşılaşabilirsiniz.
• Şirket yönetiminde söz hakkınız azalabilir.
  Bu yüzden yatırımcılar teklif şartlarını detaylıca değerlendirip karar vermelidir.

Genelde teklif fiyatı piyasa fiyatının üzerinde belirlenir. Bu durum hisse fiyatını yukarı yönlü etkileyebilir. Ancak yatırımcılar teklif fiyatı ile borsadaki serbest piyasa fiyatını dikkatle karşılaştırmalıdır.

• Yatırım yaptığınız aracı kurumun işlem platformundan pay alım teklifine katılma başvurusu yapabilirsiniz.
• Aracı kurumunuzun müşteri temsilcisiyle iletişime geçip süreci başlatabilirsiniz.
• Teklif süresinin başlangıç ve bitiş tarihlerine dikkat etmeniz önemlidir.

Pay alım teklifine katılıp hisse sattığınızda, şirket üzerindeki ortaklık hakkınız sona erer. Ancak satmayan yatırımcılar için haklar devam eder. Fakat şirketin halka açık pay oranı azaldıkça, azınlık yatırımcıların yönetimsel etkisi de azalabilir.