Stopaj Nedir?
Stopaj, gelir üzerinden yapılan bir vergi kesintisidir. Geliri elde eden kişinin değil, bu geliri ödeyen tarafın vergiyi önceden kesip devlete aktarması esasına dayanır. Özellikle maaş, kira, serbest meslek ödemeleri gibi birçok gelir türünde uygulanır. Bu sistem, verginin zamanında ve düzenli tahsil edilmesini sağlarken, vergi kaçakçılığını da azaltmayı hedefler.
Stopaj Kesintisi Nedir?
Stopaj, bir gelir elde edilirken bu gelirin tamamı kişiye ulaşmadan önce vergisinin kesilmesi anlamına gelir. Yani devlet, vergiyi daha kazanç sahibinin cebine girmeden tahsil eder. Bu kesinti işlemi, ödemeyi yapan kişi ya da kurum tarafından gerçekleştirilir ve doğrudan vergi dairesine aktarılır. Geliri elde eden kişinin sonradan ayrıca bir vergi ödemesine gerek kalmaz çünkü vergi, brüt tutar üzerinden peşin olarak alınmış olur.
Bu yöntemle devlet, vergi tahsilatını hem daha düzenli hem de zamanında yapar. Aynı zamanda vergi kaybının önüne geçilmiş olur. Özellikle maaş, faiz, kira gibi düzenli ödemelerde stopaj uygulaması oldukça yaygındır.
Stopaj Kimlere Uygulanır?
Stopaj, gelir elde eden herkese değil; belirli koşullarda gelir sağlayan kişi veya kurumlara uygulanır. Genellikle kira geliri elde edenler, serbest meslek erbapları, hizmet sağlayan şirketler ve maaşla çalışanlar bu kapsamdadır. Ancak stopajı ödemekle yükümlü olan taraf genellikle gelir ödemesini yapan kişi ya da kurumdur.
Kira Stopajı Nedir?
Kira stopajı, iş yeri kiralayan kişi ya da kurumun, ödediği kira üzerinden belirli bir oranda vergi kesip bu tutarı doğrudan devlete aktarmasıdır. Bu sistemde vergi yükümlülüğü mülk sahibine değil, kiracıya aittir. Yani kiracı, kira ödemesini yaparken aynı zamanda devlet adına vergi kesintisini de gerçekleştirir. Ancak dikkat edilmesi gereken şöyle bir hususla bulunmaktadır. Bu uygulama yalnızca iş yeri gibi ticari amaçlanan kiralanan taşınmazlar için geçerlidir. Konut kiralarında kira stopajı uygulanmaz.
- Bu yöntem sayesinde devlet, kira gelirlerinden doğacak vergiyi daha sistemli ve düzenli bir şekilde tahsil edebilir. Hem vergi güvenliği sağlanır hem de kayıt dışılığın önüne geçilmiş olur.
İndirimli Stopaj Nedir?
İndirimli stopaj, vergi kesintisinin bazı gelir türlerinde ya da özel durumlarda normalden daha düşük oranlarla uygulanmasıdır. Bu sistem, devletin ekonomik faaliyetleri canlandırmak, yatırımı teşvik etmek ve belirli alanları desteklemek amacıyla devreye aldığı bir vergi avantajı sunar.
Örneğin; yatırım fonlarından elde edilen kazançlar veya bazı serbest meslek hizmetleri, bu kapsamda değerlendirilebilir. Bu gelirlerde uygulanan düşük oranlı kesinti sayesinde hem yatırımcıların ve hizmet sunanların üzerindeki vergi yükü hafifletilir hem de kayıtlı ekonomiye katılım özendirilerek mali sistemin daha sağlıklı işlemesi sağlanır.
Stopaj Nasıl Hesaplanır?
Stopaj, yapılan ödemenin türüne, tarafların niteliğine ve ilgili gelir kaleminin tabi olduğu vergi mevzuatına göre hesaplanır. Uygulanacak oran; maaş, kira, serbest meslek ödemesi, temettü gibi gelirin çeşidine göre değişiklik gösterir.
Aynı zamanda stopaj oranı, dönemsel olarak güncellenen yasal düzenlemelere ve bazen sektör bazlı teşviklere bağlı olarak da farklılık gösterebilir. Gelirin brüt tutarı esas alınarak, belirlenen orana göre stopaj kesintisi yapılır.
Stopaj Ne Zaman Ödenir?
Stopaj, her ayın sonunda yapılan ödemeleri takip eden ayın 26’sına kadar beyan edilip ödenmelidir. Beyan, Muhtasar Beyanname ile verilir ve ödeme bu beyanname üzerinden gerçekleştirilir. Örneğin bir iş yerinde çalışanlara Temmuz ayında maaş ödendiyse, bu ödemeye ait stopaj Ağustos’un 26’sına kadar vergi dairesine bildirilip ödenmelidir.
2025 Yılı Stopaj Oranları Nelerdir?
2025 yılı itibarıyla mevduat faiz gelirlerinden alınan stopaj oranlarında önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikler hem TL hesaplarını hem de döviz ve yatırım fonlarını kapsıyor. Aşağıda güncel stopaj oranlarını dönemlere göre özetledik:
1 Şubat 2025’ten itibaren açılan veya vadesi yenilenen TL mevduat hesaplarında uygulanan stopaj oranları yükseltilerek şöyle belirlendi:
- 6 aya kadar vadeli hesaplarda %17,50
- 1 yıla kadar vadeli hesaplarda %15
- 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10
- Ayrıca enflasyona endeksli uzun vadeli hesaplarda stopaj oranı sıfır olarak uygulanmaya devam ediyor.
1 Kasım 2024 – 31 Ocak 2025 tarihleri arasında açılan veya yenilenen TL hesapları için indirimli stopaj uygulaması devam etti:
- 6 aya kadar vadelerde %10
- 1 yıla kadar vadelerde %7,50
- 1 yıldan uzun vadelerde %5
1 Mayıs – 31 Ekim 2024 dönemi içinse oranlar daha da düşüktü:
- 6 aya kadar %7,50
- 1 yıla kadar %5
- 1 yıldan uzun vadelerde %2,50
Döviz tevdiat hesaplarında, 28 Haziran 2023’ten bu yana tüm vadeler için sabit %25 stopaj uygulanıyor.
?Yatırım fonlarından elde edilen gelirlerde de oranlar değişti.
- 1 Şubat 2025 itibarıyla hisse senedi yoğun olmayan fonlardan elde edilen kazançlara %17,50 stopaj uygulanıyor. Bazı uzun vadeli yatırım fonlarında ise vergi avantajı sürüyor ve stopaj oranı %0 olabiliyor.
Tahvil, bono ve kira sertifikası gelirlerinde, 1 Kasım 2024 – 31 Ocak 2025 arasında geçerli olan oranlar:
- 6 aya kadar: %10
- 1 yıla kadar: %7,50
- 1 yıldan uzun vadelerde: %5
Ayrıca bu yazılarımızı da sevebilirsiniz:
*Burada yer alan bilgi, yorum ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Sadece genel bilgilendirme amacı taşımaktadır. Her yatırım kararı, kişisel risk ve tercihlere göre verilmelidir. Bu nedenle, burada paylaşılanlar bir yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir.