Nadir element görüşmeleri
Çin’in tüketici fiyat endeksi, gıda deflasyonunun devam etmesiyle üst üste üçüncü ay yıllık bazda % -0,1 seviyesinde sabit kalırken, ihracat ve ithalat aylık bazda yavaşladı. Gıda enflasyonu, yıllık bazda %-0,4’lük bir oranla manşet TÜFE’nin başlıca engeli olmaya devam etti. Taze sebzeler -%8,3 ve yumurtalar -%3,5 başı çektiği birçok gıda ürünün de artık yıllık deflasyon görüyor. Üretici fiyat endeksi enflasyonu şaşırtıcı olmayan bir şekilde 32. ay üst üste daralmada kaldı ve Mayıs ayında yıllık bazda %3,3 ile 22 aylık düşük seviyeye ulaştı. Zayıflık geniş tabanlıydı ve çoğu üretici fiyat kategorisi deflasyondaydı.
Çin’in ihracat büyümesi Nisan ayındaki yıllık %8,1’den Mayıs ayında yıllık bazda %4,8’e geriledi. ABD’ye yapılan ihracat, ticaret savaşının ertelenmesine rağmen şaşırtıcı bir şekilde yavaşladı. Gümrük verileri, Çin’in ABD’ye ihracatının mayıs ayında değer bazında yıllık bazda %34,5 düştüğünü, bunun COVID-19 salgınının küresel ticareti altüst ettiği Şubat 2020’den bu yana en keskin düşüş olduğunu gösterdi ve Mayıs ayında yıllık bazda %34,5 düşerek 28,8 milyar dolar seviyesine geriledi. Diğer bölgelere yapılan ihracat ay boyunca sağlam bir büyüme göstermeye devam etti. ASEAN’a yapılan ihracat %14,8 ve AB’ye yapılan ihracat %12 arttı. Diğer ekonomilere yapılan ihracatın hızlanması, Çin’in ihracatının ticaret savaşına rağmen nispeten canlı kalmasına yardımcı oldu.
ABD ve Çinli üst düzey yetkililer, küresel tedarik zincirinde şok etkisi yaratan ve ekonomik büyümeyi yavaşlatan nadir toprak elementleri gibi mallara yönelik ihracat kontrolleri konusunda bir atılım sağlamayı umarak bugün Londra’da ikinci kez ticaret görüşmelerine devam edecek. Washington ve Pekin, Cenevre’de varılan ve kısa süreliğine ticaret gerginliğini azaltıp piyasaları sakinleştiren geçici ateşkesi yeniden canlandırmaya çalışıyor. O zamandan beri ABD, Çin’i, özellikle nadir toprak elementlerinin sevkiyatı konusunda taahhütlerini yerine getirmede yavaş davranmakla suçluyor.
Trump ve Xi, geçen hafta telefonda görüştüler. Bu, Trump’ın 20 Ocak’taki göreve başlamasından bu yana ilk doğrudan görüşmeleriydi. Çin hükümetinin yayınladığı özete göre, Şi görüşmede Trump’a küresel ekonomiyi olumsuz etkileyen ticaret önlemlerinden geri adım atmasını söyledi ve Tayvan’a yönelik tehditkar adımlar atmaması konusunda uyardı. ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü görüşmelere olumlu bir bakış açısı getirerek, görüşmelerin iyi gittiğini ve Londra’daki ekibinden “sadece iyi raporlar aldığını” söyledi. Ardından Çin’in en büyük üç ABD otomobil üreticisinin nadir toprak tedarikçilerine geçici ihracat lisansları verdiğini bildirdi. Hatırlatmak gerekirse Çin, elektrikli araç motorlarında önemli bir bileşen olan nadir toprak mıknatısları konusunda neredeyse tekele sahip.
Bu arada, Trump’ın Çin ve diğer ticaret ortaklarından gelen mallara uyguladığı gümrük vergilerinin geçersiz kılınması girişimine yönelik ABD mahkemesi mücadelesi dün ilerledi ve Trump yönetimi, vergilerin Trump’ın yasal yetkisini aştığı yönündeki ABD ticaret mahkemesi kararına karşı yaptığı itirazda savunmalarını sundu.
ABD doları bu sabah, Washington ve Pekin’in yatırımcıları gergin ve hafta sonuna doğru açıklanacak ABD enflasyon raporunu beklerken büyük beklentiler koymaktan çekinen ticaret görüşmelerine kilitlenmesiyle, sıkı işlemlerde istikrarlı seyretti. Bazı yetkililer ve Trump’tan gelen olumlu notlara rağmen görüşmelerden net detaylar gelmemesi, döviz piyasalarının soğuk seyretmesine ve yatırımcıların büyük hamleler yapmaktan çekinerek pozisyonlarını korumasına neden oldu. Gümrük vergilerinin hafifletilmesinin kolay kazanımlar sağladığı Cenevre görüşmelerinin aksine, Londra görüşmelerinde artık çip ihracat kontrolleri, nadir toprak elementleri ve öğrenci vizeleri gibi daha çetrefilli konular ele alınıyor. ABD dolarının diğer altı para birimi karşısındaki değerini ölçen dolar endeksi, geçen hafta gördüğü altı haftanın en düşük seviyesinden çok da uzak olmayan 98.98 seviyesinde sabit kaldı. Euro son olarak 1,1425 dolara geldi.
Yatırımcıların bu haftaki odağı Çarşamba günü yayınlanacak olan Mayıs ayı TÜFE verisinde olacak. Veri, yatırımcıların enflasyondaki herhangi bir artıştan çekindiği bir zamanda tarife etkisine dair fikir verebilir. ABD Merkez Bankası’nın faiz oranlarını sabit tutması beklenirken, TÜFE raporu, Fed’in 17-18 Haziran’daki toplantısından önceki son önemli verilerden biri olacak. Fed yetkilileri, faiz oranlarını düşürmek için acele etmediklerini ve ekonomik dayanıklılık belirtilerinin bu duruşlarını güçlendireceğini belirttiler; ancak yatırımcılar yıl sonuna kadar iki kez 25 baz puanlık indirim fiyatlıyor.
ABD hazinesi bugün üç yıllık tahvillerde 58 milyar dolar, ardından Çarşamba günü 10 yıllık tahvillerde 39 milyar dolar ve Perşembe günü 30 yıllık tahvillerde 22 milyar dolar satacak. Genel olarak sorunsuz geçmesini bekleniyor ki geçtiğimiz ayki üç yıllık tahvil ihalesi sağlam sonuçlar gösterdi. Yabancı merkez bankalarını da içeren dolaylı teklifler, toplam ihraçların %62’sini aldı. ABD Hazine Bakanlığı’nın son araştırmasına göre, özellikle yabancı resmi alıcılar olmak üzere, kıyı ötesi yatırımcılar genellikle beş yıldan kısa vadeli, özellikle de vadesi beş yıldan kısa olan kısa vadeli Hazine tahvillerine yöneliyor.
ABD ile Çin arasındaki ticaret görüşmeleri ilerliyor gibi görünüyor ve görüşmelerin bugün de devam etmesi bekleniyor. ABD ayrıca Çin’in nadir toprak ihracatındaki sınırlamaları gevşetmesi karşılığında bazı teknoloji ihracat kısıtlamalarını gevşetmeye istekli görünüyor. Bu, petrol piyasasına destek sağlıyor. Brent ham petrol vadeli işlemleri %0,4 artışla varil başına 67,32 dolara ve ABD Batı Teksas Ara Ham Petrolü de aynı şekilde %0,4 artışla 65,52 dolardan işlem görmekte.
Çin Merkez Bankası, Mayıs ayında üst üste yedinci ayda rezervlerine altın ekledi. Çin Halk Bankası geçen ay rezervlerine 60.000 troy ons altın ekleyerek toplamı 73,83 milyon troy onsa çıkardı. Altın, piyasa katılımcılarının Londra’da devam eden ABD-Çin ticaret görüşmelerinden gelecek gelişmeleri beklemesiyle düşüş yaşıyor. Spot altın, ons başına %0,5 düşüşle 3.311 dolara ve ABD altın vadeli işlemleri de %0,7 düşüşle 3.330 dolara geriledi.