Yine ve yeni bir Vergi
ABD Başkanı Donald Trump’ın ithal araçlara ve parçalarına %25 oranında gümrük vergisi (ABD’nin otomotiv ithalatına uyguladığı temel gümrük vergisi oranı %2,5’tir.) getireceğini açıklamasının ardından Asya otomobil hisseleri düştü. Otomobil ticaretini ve tedarik zincirlerini altüst edecek planın küresel ticaret savaşını genişletti ve etkilenen ABD müttefiklerinden eleştiri ve misilleme tehditlerine yol açtı. Karmaşıklığının yanında Araştırma şirketi GlobalData, ABD’de geçen yıl satılan otomobillerin neredeyse yarısının ithal olduğunu söylüyor.
Otomobiller ve hafif kamyonlar üzerindeki yeni vergiler, Trump’ın ABD ticaret açığının büyük kısmından sorumlu olan ülkelere yönelik karşılıklı tarifeler duyurmayı planladığı günün ertesi olan 3 Nisan’da yürürlüğe girecek. Bunlar, çelik ve alüminyum ile Meksika, Kanada ve Çin’den gelen mallara uygulanan vergilere ek olarak geliyor. Vergiler, Kanada, Meksika ve Güney Kore gibi ABD ile serbest ticaret anlaşmaları olan ülkelerde üretilen otomobil ve kamyonlara uygulanacak. Japonya ve Avrupa Birliği otomobil üreticileri Almanya ve İtalya ile İngiltere de bundan çok etkilenecek. Tek taraflı tarifelerin ABD-Meksika-Kanada Ticaret Anlaşması ve ABD-Güney Kore Serbest Ticaret Anlaşması’nı (KORUS) ihlal edeceğini söyleniyor. Bugün uygulanan tarifeler, ABD’de otomobil üretmeyi ve satmayı daha pahalı hale getirecek, bu da nihayetinde daha yüksek fiyatlara, tüketiciler için daha az seçeneğe ve ABD’de daha az üretim işine yol açacak. Nasdaq vadeli işlemleri %0,2 ve S&P 500 vadeli işlemleri %0,1, Güney Kore’nin KOSPI %0,7, Japonya’nın Nikkei otomobil üreticilerindeki ağır kayıpların etkisiyle %1,2 düştü. Avrupa hisse senedi vadeli işlemleri kırmızıda seyretti; pan-Avrupa STOXX 50 vadeli işlemleri %0,5 düştü. MSCI’nin Japonya dışındaki Asya-Pasifik hisselerinin en geniş endeksi Teknoloji hisselerindeki geri çekilmenin de etkisiyle %0,6 geriledi. .
Şimdi bu yeni tarifelere şimdi Avrupalıların, Güney Korelilerin ve Japonların nasıl tepki vereceği önemli. Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, ABD tarifelerine yanıt olarak tüm seçeneklerin masada olduğunu söyledi. Kanada misilleme vergileri koyabileceğini söylerken, Avrupa Birliği üzüntüsünü dile getirdi ancak müzakereli çözümler aradığını söyledi.
ABD’nin Venezuela petrol alıcılarına yönelik tarife tehditleri ve daha önce İran petrol alıcılarına yönelik yaptırımların ardından küresel arzın sıkılaşacağına ilişkin endişelerle petrol fiyatları Perşembe günü yükseldi. Yatırımcılar ise ABD Başkanı Donald Trump’ın otomobillere uyguladığı tarifelerin etkisini değerlendiriyor. Brent ham petrol vadeli işlemleri %0,1 artışla varil başına 73,86 dolardan ABD Batı Teksas Ara Ham Petrol vadeli işlemleri %0,1 artışla varil başına 69,75 dolardan işlem görmekte. Dün ABD’nin ham petrol ve yakıt stoklarının geçen hafta düştüğünü gösteren resmi veriler ve ABD’nin Venezuela ham petrolü satın alan ülkelere yönelik gümrük vergisi tehdidinin ardından petrol fiyatları yaklaşık %1 artmıştı.
ABD Başkanı Trump’ın, gelecek haftadan itibaren ithal otomobil ve hafif kamyonlara % 25 oranında gümrük vergisi uygulanacağını açıklayarak küresel ticaret savaşını daha da derinleştirmesi Spot altın’ın %0,4 artışla 3.030 dolara ve ABD altın vadelilerinin de %0,5 artışla 3.036 dolardan işlem görmesini sağladı. Goldman Sachs, beklenenden daha güçlü ETF girişleri ve merkez bankalarının devam eden talebini gerekçe göstererek 2025 yılı sonu altın fiyat tahminini ons başına 3.100 dolardan 3.300 dolara yükseltmişti.
Döviz piyasalarında, doların altı önemli para birimi karşısındaki değerini ölçen dolar endeksi, %0,5 artarak 104,71’e çıktı ve bu üç haftanın en yüksek seviyesi olurken an itibariyle 104,46’dan işlem görürken, Euro, üç haftalık düşük seviyesi olan 1,073 dolara ulaştı, ancak 200 günlük hareketli ortalamadan sıçradı ve son olarak %0,1 artışla 1,076 dolardaydı. ABD dolarındaki genel yükseliş eğilimi, daha yüksek Hazine getirileri tarafından desteklendi. Referans 10 yıllık Hazine getirileri, gece boyunca 5 baz puan kazanarak %4,342’de sabit kaldı.
Yatırımcılar, Cuma günü açıklanacak olan ABD kişisel tüketim harcamaları verilerini bekliyor. Bu veriler, ABD faiz oranlarının seyri hakkında daha fazla bilgi verebilir. Geçtiğimiz hafta, ABD merkez bankası referans faiz oranını sabit tuttu, ancak bu yılın ilerleyen zamanlarında oranları düşürebileceğini belirtti. St Louis Fed Başkanı Musalem yaptığı açıklamada, enflasyonun beklenenden daha yüksek, büyümenin ise beklenenden daha düşük olmasının mümkün olduğunu ve Fed’in faiz oranlarını düşürmesi için acil bir durum olmadığını ve Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari de devam eden politika belirsizliği nedeniyle Fed’in yerinde kalması gerektiğini söyledi.