Kal yerinde Moduna dönüş
Piyasamız tam ritmini buluyor mu derken bir şekilde bir etmen çıkıyor ve yeniden hayal kırıklığı yaşanıyor. Bu seferde kenarda duran para tam borsaya gelmeye niyetlenmeye başlamıştı, TLREF düşüyordu, Tahviller geriliyordu ki Kal yerinde moduna geri dönüldü. Sorun Ortadoğu.
Borsamızda İlk satış dalgası önceki akşam Trump’ın yaptığı açıklamada, ABD personelinin bölgeden çıkarıldığını, çünkü bölgenin “tehlikeli bir yer” olabileceğini ve ABD’nin İran’ın nükleer silaha sahip olmasına izin vermeyeceğini yönündeki açıklamasıyla gelmişti. Dün devam eden dalga ise ABD Başkanı Trump’ın yaptığı , “İsrail’in İran’a olası saldırısıyla ilgili, ‘Bunun yakın olduğunu söylemek istemiyorum ama çok rahat gerçekleşebilecek bir şey gibi görünüyor, İran’ın bir anlaşma yapmaması halinde Orta Doğu’da “büyük bir çatışma” yaşanabileceğinden endişe duyduğunu ancak Tahran’ı müzakere masasına oturmaya teşvik etmeye devam ettiğini belirtmesiyle “devam etti. Trump, “Orada çok sayıda Amerikalı var. Onları uyarmak zorundaydım çünkü füzeler binalarına düşerse ve ben önceden uyarmamışsam, bu benim sorumluluğum olurdu. Belki olmaz ama olursa, hayat kurtarmış olurum,” dedi.
Trump’ın bu açıklamaları, BM Nükleer Gözlemevi Yönetim Kurulu’nun İran’ın nükleer silahların yayılmaması yükümlülüklerini ihlal ettiğini ilan etmesi ve Tahran’ın karşı önlemler açıklamasının ardından geldi. ABD ve İran yetkililerinin, Tahran’ın artan uranyum zenginleştirme programıyla ilgili altıncı tur görüşmelerini Pazar günü Umman’da gerçekleştirmesi planlanıyor. ABD Başkanı Trump daha önce, müzakerecilerin İran’ın hızla ilerleyen nükleer programı konusunda anlaşmaya varamaması halinde İsrail veya Amerika’nın İran nükleer tesislerine hava saldırıları düzenleyebileceği uyarısında bulunmuştu İran, 2018’den beri kendisine uygulanan ABD yaptırımlarının kaldırılmasını istiyor.
Ve bu sabah İsrail, İran’ın nükleer tesislerini ve füze fabrikalarını vurdu. İsrail, Tahran’ın atom silahı üretmesini engellemek için uzun sürecek bir operasyon başlattığını belirterek, Cuma günü İran’ın nükleer tesislerini, balistik füze fabrikalarını ve askeri komutanlarını hedef aldığını duyurdu. İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, yaptığı açıklamada, İsrail’in İran’a karşı “kötü ve kanlı elini” saldığını ve “kendisi için acı bir kader” yaşayacağını söyledi.
Saldırılar, Cuma günü Asya borsalarında hisse senedi fiyatlarında sert düşüşlere yol açtı . Bu düşüşe ABD vadeli işlemlerindeki satışlar öncülük ederken, yatırımcıların altın ve İsviçre frangı gibi güvenli limanlara yönelmesiyle petrol fiyatları yükseldi.
Ortadoğu’da (önemli bir petrol üretim bölgesi) artan düşmanlıklar, ABD Başkanı Trump’ın agresif ve dengesiz ticaret politikalarının küresel ekonomi üzerindeki baskısının arttığı bir dönemde finans piyasaları için yeni bir belirsizlik katmanı oluşturuyor . Ham petrol yaklaşık %9 sıçradı, Brent vadeli işlemleri 6 dolar yükselerek varil başına 75,36 dolara ve WTI vadeli işlemleri 0228 GMT itibarıyla 6,16 dolar yükselerek varil başına 74,20 dolara çıktı. Altın %1,5 yükselerek ons başına yaklaşık 3.434 dolara çıktı. ABD S&P E-mini vadeli işlemleri %1,7 düştü ve Nasdaq vadeli işlemleri %1,8 geriledi. Pan-Avrupa STOXX 50 vadeli işlemleri %1,6 düştü. ABD Hazine tahvilleri, daha güvenli varlıklara yönelme telaşıyla satın alındı ve 10 yıllık tahvillerin getirisi bir aylık düşük seviye olan %4,31’e geriledi. Euro, Ekim 2021’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştığı gecelik %0,9’luk artışın bir kısmını geri vererek %0,4 düşüşle 1,1538 dolara geri döndü.
Yurtdışına ABD’ye baktığımızda; ABD Mayıs ayı TÜFE’si, birçok tahmincinin başkanın çok çeşitli mallara uyguladığı ithalat vergilerindeki büyük artış nedeniyle fiyat baskılarının hızlanacağını beklemesine karşın , bir yıl öncesine göre enflasyonda mütevazı bir artış göstermiş ve geçtiğimiz ayın genel TÜFE’si, Mayıs 2024’e göre %2,4 artmışti ki bu da Nisan ayındaki yıllık verinin biraz üzerindeydi, gıda ve enerji maliyetleri hariç TÜFE ise aynı zaman diliminde %2,8 artmıştı. Dün de ABD üretici fiyatları, Nisan ayında %2,5 yükseldikten sonra Mayıs ayında bir yıl öncesine göre %2,6 arttı ve beklentilerden düşük gelen üretici fiyat verileri birlikte ele alındığında, Fed’in temel fiyat baskılarının tercih ettiği ölçüt olan çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Fiyat Endeksi’ne göre enflasyonun, geçen ay Fed’in %2 hedefi doğrultusunda arttığını tahmin ediliyor.
7 Haziran’da sona eren hafta için işsizlik yardımı için ilk haftalık başvuruların mevsimsel olarak düzeltilmiş 248.000 seviyesinde sabit kaldığı, devam eden başvuruların ise Kasım 2021’den bu yana en yüksek seviyesi olan 1.951 milyona sıçradığı ve işsiz çalışanların yeni iş bulmasının zorlaştığına işaret etti. Bu da, işgücü piyasasında olası bir zayıflamaya işaret ederek, yatırımcıların tarife kaynaklı fiyat baskıları konusundaki endişelerini azaltırken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz oranlarını düşüreceği beklentilerini de artırdı.
Fed’in 17-18 Haziran toplantısında politika faizini %4,25-%4,50 aralığında bırakması neredeyse kesin . Fed’in politika faizine yerleşen vadeli işlemler, yatırımcıların artık Eylül ayına kadar çeyrek yüzde puanlık bir indirim beklediğini ve Ekim ayında da benzer bir hareketin muhtemel olduğunu gösteriyor. Perşembe günkü verilerden önce yatırımcılar Fed’in ikinci faiz indirimini yapmak için Aralık ayına kadar beklemesini bekliyordu.